Khi nhiệt độ tăng, xã hội trở nên bất ổn hơn
Nhiệt Độ Cao và Bạo Lực: Tác Động của Biến Đổi Khí Hậu Đến Hành Vi Con Người
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, nhiệt độ môi trường không chỉ đe dọa Trái đất và sự đa dạng sinh học mà còn có tác động sâu sắc đến hành vi của con người. Các nghiên cứu quốc tế, từ Hoa Kỳ, Tây Ban Nha đến Hàn Quốc, đã chỉ ra rằng sự gia tăng nhiệt độ môi trường có mối liên hệ mật thiết với sự gia tăng các hành vi bạo lực và tội phạm. Năm 2024, theo báo cáo mới nhất của Copernicus, được dự đoán sẽ là năm nóng nhất từng được ghi nhận, và điều này có thể mang lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho xã hội.
Nhiệt Độ Cao và Hành Vi Bạo Lực: Mối Liên Hệ Đáng Lo Ngại
Nghiên cứu gần đây của Tiến sĩ Vivian Lions từ Đại học Washington đã làm sáng tỏ mối liên hệ giữa nhiệt độ cao và sự gia tăng hành vi bạo lực. Kết quả phân tích cho thấy, tại 100 thành phố lớn ở Mỹ, từ năm 2015 đến 2020, đã có 7,973 vụ nổ súng xảy ra mà có thể đã được ngăn chặn nếu nhiệt độ không tăng bất thường. Thêm vào đó, một nghiên cứu vào năm 2013 của các nhà nghiên cứu từ Berkely và Princeton cũng tiết lộ rằng sự gia tăng 1°C so với mức nhiệt độ mùa bình thường có thể làm tăng nguy cơ bạo lực gia đình, hiếp dâm và giết người lên tới 4%.
Không chỉ dừng lại ở Hoa Kỳ, nghiên cứu của Matthew E. Kahn từ Đại học Nam California, được công bố trên tạp chí Researchgate.net, cũng chỉ ra rằng tội phạm đô thị có mối tương quan chặt chẽ với nhiệt độ, đặc biệt là ở những khu vực nghèo đói. Kết quả cho thấy khi nhiệt độ tăng, tỷ lệ tội phạm bạo lực cũng tăng theo, đặc biệt rõ rệt ở các khu vực có thu nhập thấp. Ví dụ, tại Tây Ban Nha, các báo cáo về bạo lực gia đình tăng 0,7% cho mỗi 1°C tăng lên sau ngưỡng 18°C. Khi nhiệt độ vượt quá 30°C, tỷ lệ này tăng vọt lên 4%.
Nghèo Đói, Nóng Bức và Bạo Lực: Một Vòng Luẩn Quẩn?
Vậy liệu nhiệt độ cao có đồng nghĩa với bạo lực? Các nhà nghiên cứu cho rằng câu trả lời phức tạp hơn thế. Mối quan hệ giữa nhiệt độ cao và bạo lực được cho là chịu ảnh hưởng bởi cả yếu tố sinh lý và xã hội. Về mặt sinh lý, nhiệt độ tăng cao khiến cơ thể con người phản ứng bằng cách tăng nhịp tim, huyết áp và mức cortisol, một loại hormone liên quan đến căng thẳng. Những thay đổi này có thể khiến con người trở nên dễ cáu kỉnh, mất kiểm soát và có xu hướng ra quyết định tồi tệ hơn.
Không chỉ có vậy, các đêm nóng bức khiến giấc ngủ không đủ cũng góp phần làm tinh thần của con người trở nên mong manh hơn, dễ dẫn đến các hành vi hung hăng vào ngày hôm sau. Ở cấp độ xã hội, các khu vực nghèo đói thường không được trang bị đầy đủ để đối phó với những thách thức do biến đổi khí hậu mang lại, dẫn đến tình trạng bạo lực gia tăng. Ví dụ, ở Los Angeles, tỷ lệ tội phạm trong các đợt nắng nóng tăng từ 2,54% đến 4,45% ở các khu vực nghèo, trong khi ở các khu vực giàu có, con số này chỉ dao động từ 0,29% đến 1,03%.
Giải Pháp: Tăng Cường Công Bằng Xã Hội và Thích Ứng Với Biến Đổi Khí Hậu
Nếu nhiệt độ cao làm trầm trọng thêm bạo lực, nó không phải là nguyên nhân duy nhất. Sự bất bình đẳng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các hậu quả của biến đổi khí hậu đối với hành vi con người. Do đó, các nhà nghiên cứu khuyến nghị cần phải cải thiện điều kiện sống, phân phối tài nguyên hợp lý hơn và tạo ra nhiều không gian xanh ở các khu vực dễ bị tổn thương nhất. Những biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn có thể làm giảm nguy cơ bạo lực trong xã hội, góp phần xây dựng một cộng đồng an toàn và bền vững hơn trong tương lai.
